Welkom bij de Ver. van Modelbouwers – Regio Zwolle

Wij zijn een vereniging van enthousiaste modeltrein hobbyisten. De vereniging is ooit opgericht om, ter gelegenheid van de manifestatie “Zwolle Aangespoord” in 1980, een modelbaan hiervoor te bouwen met het station van Zwolle als centrale middelpunt. Die baan hebben we overigens nog altijd en wordt door de leden nog steeds onderhouden en waar nodig verbetert.

Op dit moment heeft onze vereniging ca. 20 leden, die elke vrijdagavond en vaak ook woensdagavonden, werken aan de modelspoorbanen van de vereniging. Sinds de oprichting hebben naast het station van Zwolle in model, ook nog een N-Baan en een H0-modulaire baan het licht gezien. we zullen deze banen in het kort even voorstellen.

Station Zwolle

Zoals al gezegd, het model van het Station Zwolle, is de baan waardoor de vereniging is ontstaan. Deze baan heeft ten tijde van de manifestatie “Zwolle Aangespoord”, in 1980 in het Provinciehuis te Zwolle gestaan en is door menig Zwollenaar en mensen van ver daarbuiten bewonderd. Na de manifestatie is de baan aan de vereniging toegevallen en deze verplaatst naar ons eerste onderkomen, de zolder van de Enkschool aan het Assendorperplein.

Het model

Het model van het station Zwolle is gelijk ook het grootste van onze vereniging en ook één van de grootste modelbanen in Nederland. De afmetingen zijn ca. 24 bij 3 meter, en beslaat een goed deel van onze clubruimte. Weergegeven zijn het station, de centrale werkplaats, het kolen depot en het rangeerterrein rondom de stukgoederenloods aan de Oosterlaan (van Gend en Loos).

De modelbaan is gesitueerd zoals deze er omstreeks het begin van de jaren ’50 van de vorige eeuw uitzag. Hoewel niet geheel op lengteschaal, is het toch gelukt de essentie van de emplacement van het station Zwolle goed weer te geven. Menige oude Zwolse spoorlieden hebben ons dat in elk geval laten weten.

De modelbaan

De baan is hoofdzakelijk gebouwd met standaard Roco code 100 railmateriaal, aangevuld met Peco streamline code 100. Waar nodig zijn wisselgroepen iets verbouwd om ze beter passend te maken. De aandrijving van de wissels gebeurt enerzijds met standaard merkgebonden aandrijvingen en deels met aandrijvingen van eigenbouw, voornamelijk in de opstelsporen.

De gebouwen zijn meestal uit hout en laagjes karton opgebouwd, dat voorzien is van diverse soorten met steenmotief bedrukt papier. De bovenleidingsportalen zijn van dunnen ijzeren stripjes gemaakt, de rijdraden met de hand gemaakt uit Sommerfeldt bovenleidingsdraadjes. Deze werden in diverse maten in malletjes in elkaar gesoldeerd en daarna geplaatst. Een waar monnikenwerk, dat hoewel zeer fraai ogend nog eens kwetsbaar is gebleken.

De baan is opgebouwd uit een aantal tafels met daarop een stevige meubelplaat, waarop voor de geluiddempende werking, een ondergrond is verlijmd van rollen vloerrubber, zoals ook wel bij sportvloeren werd toegepast. Hierop is het railmateriaal bevestigd, dat naderhand minutieus is ingekleurd en met ballast is ingestrooid.

Omdat in de periode 1950-1952 veel van de baanvakken van en naar Zwolle zijn geëlektrificeerd, ontbreken bij ons de bovenleidingsportalen MET rijdraad niet. Dit alles is door de toenmalige leden allemaal met de hand uitgemeten en vervolgens gesoldeerd en geplaatst. Een waar monnikenwerk.

Omdat behalve het rijdend materieel – dat dan nog wel de nodige verfbeurten moest krijgen voor het “vernederlandsen”, vrijwel niets in de handel verkrijgbaar was, zijn alle gebouwen in eigenbouw ontstaan. Hiervoor zijn diverse materialen gebruikt, zoals metaal, hout, karton, papier en voorgedrukt karton met steenmotief. En het stationsgebouw heeft zelfs echt glas als basis, wist u dat?

De besturing

Voor de baan, zoals deze in het Provinciehuis werd getoond, was een elektronische besturing gemaakt, met als doel een afwisselend treinverkeer op de baan te tonen. Deze had echter zo zijn beperkingen en bovendien kon deze niet gespaard worden bij de verhuizing naar de Enkschool. Er is daar in een eigen besturingssysteem voorzien.

Bij wederom een verhuizing, nu van de Enkschool naar de huidige locatie, de Elbertschool, heeft deze besturing veel te lijden gehad, reden om uit te zien naar een ander systeem. Dit keer een commercieel product, dat we hadden gezien bij Railz Miniworld in Rotterdam, het door veel hobbyisten gebruikte Dinamo.

In combinatie met het Koploper computerprogramma, kan hiermee de gehele baan worden bestuurd (er zijn een paar delen bewust handmatig gehouden), niet alleen analoog maar ook digitaal. De flexibiliteit van dit systeem heeft grote voordelen, maar het vergt veel inspanning, om een goed lopen treinprogramma te maken.

N-Baan

De vereniging bezit ook een modelspoorbaan in de schaal N (1:160). Dit is een baan die geheel uit de fantasie van de leden is ontsproten. Hoewel het aantal leden dat in deze schaal werkt gering is, wordt er toch regelmatig gereden. Dit is een modulaire baan, die in delen uit elkaar genomen kan worden.

Daardoor kunnen we deze baan ook elders tentoonstellen. Zo heeft deze baan zelfs als eens in het Deense Odense gestaan! Helaas is de baan momenteel alleen nog vast opgesteld.

H0-Modulebaan

Als laatste heeft de vereniging nog een H0 baan, welke ook een fictief voorbeeld nabootst. Wel is deze meer naar de werkelijkheid gebouwd, waarbij wij hebben getracht een Duits thema te presenteren, van een spoorbaan ergens richting het zuidwesten van Duitsland.

Ook dit is een modulaire baan, maar veel groter opgezet met een totale lengte van bijna 20 meter. De baan is nog vrij jong, wat inhoudt dat er nog volop aan gewerkt wordt. Onlangs is een project gestart om een paar pijnpuntjes uit het ontwerp op te lossen.

Hopelijk kunnen we deze baan vanaf 2025 gaan in zetten op tentoonstellingen, Hoewel er nog veel werk te doen is. Maar met de enthousiaste groep leden die aan deze baan werken, gaat dat vast lukken.